BİLBİLAN YAYLASI
Bilbilan, Yalnızçam Dağları üzerinde Artvin- Ardahan illeri arasında yüksekliği 2700-2900 rakımlar arasında değişen geniş otlakiye alanlarına sahip ve bu bakımdan yaz aylarında hayvan besiciliğine son derece elvenişli büyük bir yayladır. Yaklaşık yirmi bin dekarlık Bilbilan Yaylası 3054 rakımlı Kürdevan Dağı ile Eğripınar (Tavkola) ve Karagöl'ün üçbin rakımlı sırtlarından hafif ve tatlı bir meyille Bilbilan düzlüklerine ve Derehanlarına kadar iner. Binbir çeşit çiçeği, zengin bitki topluluğu ve 20-25 cm'e kadar yükselen ot varlığı ile Bilbilan haziran- ağustos aylarında gerçekten göz kamaştıran harika güzellikte bir tabiat manzarası sergiler.
Suları bol, temiz, soğuk ve lezzetlidir. Yeşillikler arasında sık sık rastlanan irili ufaklı pınarlar yuvalarında biteviye kaynaşır durur. Bilbilan'ın masmavi gökkubesi ve pırıl pırıl güneşi altında, eşsiz güzellikleriyle önünüze serilen uçsuz bucaksız düzlüklerinde gezmek. gözünüzü kamaştıran, gönlünüze huzur veren sonsuz yeşilliklerini dolaşmak arzunuza asla gem vuramazsınız. Dolaşırken hiçte susuz olmadığınız halde sık sık önünüze çıkan billur kadar berrak pınarlardan içmeden geçmeniz mümkün olmaz. Bir türlü kanamadığınız bu harika suları ya avuçlarınızla içer veya yüzükoyun yatarak yudumlarsınız. Şayet avuçlarınızla içerseniz elleriniz üşüyecek, soğuktan sızım sızım sızlayacaktır. Bu sular biraz aşağılarda etraftan gelen diğerleri ile birleşerek büyüyecek, daha aşağılarda Bilbilan Deresini oluşturarak, Derehanları'ndan geçecek, doğu istikametinde akarak Ardahan Ovasında Hasköy ve Çatalköprü (Şadevan) köyleri civarında Kura Nehrine karışacaktır.
Geniş düzlükleri, zengin otlakiyeleri ile hayvancılığa anayurt sayılabilecek Bilbilan'da başta Ardanuç olmak üzere Borçka, Artvin, Hopa, Şavşat, Ardahan ve Oltu kazalarının köyleri ile mal ve sürü sahibi zengin fakir birçok göçebe aileler hayvanlarıyla birlikte haziran ayında Bilbilan'a, Bilbilan'da kendilerine ait olan toplu yayla evlerine, yurt ve obalara çıkar, bir kısmı da beraberlerinde taşıdıkları kıl çadırlara yerleşirler. Bundan ötürü bütün Bilbilan yaz ayları boyunca bir baştan öteki başa adeta bir panayır haline gelirdi. Bilbilan'da yerleşme yeri olarak su kenarları, dere boylan ve rüzgarlara karşı kuytu sayılabilecek yerler tercih olunmuştur.
Yaylacılığın ilk amacı hayvancılıkla uğraşan insanların canından çok sevdikleri hayvanlarını yaz aylarının bunaltıcı sıcaklarından kurtararak onları yüksek yaylaların serin havasına, soğuk sularına, zengin otlakiyelerine ve iyi bir beslenme ortamına kavuşturmaktır. İkinci amacı da hayvanların et ve süt randımanlarını artırmak, ağartı verimini en yüksek seviyeye çıkarmaktır. Buna, üçüncü olarak şu hususun ilavesinde zaruret vardır. Şehir, kasaba ve köylerde, işyerlerinde bunalan insanların ve özellikle çocukların temiz bir dağ havası içinde dinlenmelerini, iyi beslenmelerini ve güzel bir yaz tatili geçirmelerini sağlamak için yaylalara çıkma lüzumunun hissedilmesidir. Bu sebeple yörede yayla mevsimi iple çekilir olmuştur.
Bilbilan'da temel gıda maddelerini teşkil eden süt, yoğurt, kaymak, tereyağı, peynirin çokluğu, döner, şiş, kebap, pirzola ve daha başka nefis et yemeklerinin yapıldığı en güzel ve en taze etlerin hem bolluğu hem de ucuzluğu. Hava ve sularının harikulade güzelliği, iştah açıcılığı gibi unsurların sağladığı avantajlar dolayısı ile yemeğe hiç doyamaz ve kendinizi daima aç hissedersiniz. Bu ortam içinde insan Bilbilan'da bütün dert ve tasalarından kurtulur, sağlığının ve dinçliğinin zirvesine ulaşır. Bütün bu nimet ve imkanları sinesinde barındıran Bilbilan Yaylası eskidenberi hep insanların ilgi odağı olmuş ve bu yüzden yalnız bu yaylalara mücavir yerlerde oturanların değil, daha uzaklarda, ta doğuka- radeniz bölgesinde oturan insanların bile dikkatlerini üzerinde toplamıştır.
Kış mevsimini Doğu Karadeniz bölgeside geçiren göçebe bazı mal sahibi aileleryedisinden yetmişine, kundaklı bebeğinden beli bükük ninesine varıncaya kadar herkes yılın iki-ikibuçuk ayını Bilbilan'da geçirmek için binbir zorluğa katlanarak önlerinde hayvanları, at sırtında ev eşyalarıyla mayıs ayı son-larından itibaren yollara düşer, konaklıya konnaklıya günlerce, ama günlerce süren çok yorucu bir yolculuktan sonra Bilbilan Yaylasına ulaşırlar. Bunca zahmete rağmen bu insanların artık keyiflerine diyecek yoktur. Bu insanlar Bilbilan'da kendilerini dünyanın en mutlu ve en bahtiyar insanı olarak sayarlar.
Kaynak: Osman ÜNSAL : Artvin Çevresinde Yaylacılık ve Pancarcı Şenlikleri Kitabı. ( S 253, 254, 255, 256 )
(c) Bu yazının her türlü telif hakkı yazarın kendisine ve / veya temsilcilerine aittir. Kopyalanması ve izinsiz yayınlanması yasaktır.
Etiket : Bilbilan, Yaylası,