GÖÇ HİKAYELERİ-5
Kaçakaçlık, Seferberlik, Muhacirlik
Bu zorluk, bu meşakkat ve bu felaketlere yenileri ekleniyor, aylarca süren yolculuklardan sonra devam edemiyenler yollarda rastgele yerlerde, İspir ve köylerinde, Bayburtta kalıyorlardı. Yetim ve kimsesiz çocuklar, dul kadınlar hayatlarını sürdürebilmek için aslında fakir olan yerli halkın merhamet duygularına sığınarak onlardan ekmek dileniyor, bir lokma ekmek uğruna yanlarında bedeva çalışıyor, mal otlatıcılığı yapıyorlardı.
Anadolu içlerine ulaşmayı başarabilenler, Tokat, Niksar, Amasya, Çorum ve daha birçok yerin kaza ve köylerine yayılmışlar, oralarda gah Muhacir Komisyonlarının iaşe ve giyecek yardımlarıyla, gah çeşitli işlerde çalışmak suretiyle hayatlarını devam ettirme mücadelesi veriyorlardı.
Bunlardan çok az bir kısmı geri dönmemiş ve oralarda yerleşmişler.
Bunlardan biri de benim amcam ve halkı idi. Ailece Gümüşhacıköy ilçesi, Çivi köyüne yerleşmişler.
Gidenlerin hemen hepsi sekiz, on sene sonra köylerine dönerek, yerlerine yurtlarına ve şayet yakılıp yıkılmadıysa evlerine kavuşmuşlardı.
Her aile bir, iki, ya da üç ferdini kurban vererek dönebilmişti evlerine.
Adı, sanı bilinmiyen, yeri belli olmıyan mezarlarda bırakmışlardı ölülerini.
Yıllar sonra geri dönenlerin bir çoğu köylerinde kupkuru arazilerinden başka bir şey bulamamışlardı.
Evleri yoktu. Eski evlerinden taş üstüne taş kalmamıştı. Yiyeceği yoktu, yatağı yorganı yoktu.
Büyük ve küçükbaş olarak tek bir hayvanları dahi mevcut değildi.
En kötüsü toprağı işleyerek tarım yapabilmek için Öküzleri yoktu.
Bu oyun 36 yıl önce 93 harbinde de aynen sahnelenmemiş miydi.
Herşeye rağmen insanlar kendi mülkleri olan topraklara büyük bir hasretten sonra kavuşmuşlardı ya gerisi kolaydı.
Yıllarca gülmeyen, gülmeyi unutan yüzler yeniden gülmeye başlamıştı. Hiçbir şeyleri yoktu ama gene gülebiliyorlar, nefes alabiliyorlardı.
Özbeöz kendi topraklarına ayak basabilmenin hazzını yaşıyorlardı.
En çok bir yıl sonra kendi emeğinin ve kendi toprağının mahsulü olan ekmeğinin sahibi olacaklardı.
Bu sabır ve sebatla yola koyuldu herkes.
Hiç yoksa yeniden yaptı, varsa onardı evine kavuştu.
Peyderpey yatağını, eşyasını tamamlamaya çalıştı.
Zamanla öküz, inek edindi. Yıllar geçtikçe sayılarını artırdı. Daha da çok çalışarak koyun kuzu sahibi oldu.
Nihayet 1930, 1940, 1950 yıllarda 200 haneli Irmaklar köyü yedi-sekiz bine yaklaşan büyük ve küçükbaş hayvan sayısıyla yeni baştan orta seviyede varlıklı bir köy haline gelmeyi başardı.
Osman Ünsal
Sürecek.....
Etiket : HİKAYELERİ , Kaçakaçlık, SeferberlikMuha,