ARTV'İN KURTULUŞU
VE ÇETE FAALİYETLERİ...2
İngiliz ve Gürcü İşgalleri...
1948 de Ardanuçta Gezici Başöğretmen olarak görev yaparken, arkadaşım Bayram Bayrak ile Ardanuç İlçesinin Arkim (Avcılar) köyüne gitmiştik ve bir gece misafir olmuştuk. Gece bizimle sohbet etmek için yanımıza on-onbeş kişi gelmişti.
Aralarında 60-65 yaşlarında adını hatırlıyamadığım ufak tefek çakmak gibi bir delikanlı vardı. Harp süresince Çoruh Müfrezesi kumandanı Halit Beyin (Deli Halit Paşa) posta neferliğini yapmışmış. Bize Halit Paşayı anlatmıştı.
Halit Beyin çadırı Arkimin doğu kenarında Ardanuç köylerini tarassut etmeye müsait bir noktada imiş. O zaman bu köyler Rusların işgali altında imiş.
Halit Beyin başında bulunduğu Çoruh Müfrezesi Arkimde düşmana ilk kurşunu sıkan birlik olmuş.
Yüzbaşı Halit Bey çok sert mizaçlı, titiz, dakik aynı zamanda da gözü pek bir kumandanmış.
Emirlerini yerine getirmiyeni, ihmal eden hele hele askerden kaçanlara asla acımaz, daima belinde taşıdığı veya masasının üstünde bulundurduğu tabancasını çeker vururmuş
Halit Bey bu mücadelede 1915 de Artvinde Binbaşı, Oltuda Yarbay (15. Kolordu 3. Tümen Kumandanı), bilahare aynı yerde 1919 da Albaylığa terfi ettirilerek Pasinlerdeki 9. Tümen kumandanlığına tayin olunmuş. (sh.187, 188)
Halit Bey, Erzurumdaki Onbeşinci Kolardu Kumandanı Kazım Karabekir Paşaya bağlı imiş.
Gerek nizami birlikler gerekse gönüllü teşkilatlar başta silah noksanlığı olmak üzere her türlü mahrumiyete rağmen üstün düşman kuvvetlerine karşı daima büyük başarılar elde ediyorlarmış.
Bu arada Ruslar, ihtilali müteakip Rus Hükümeti ile 18.12.1917 de imzalanan Erzincan
Mütarekesi ile Ocak 1918 de Artvin, Ardanuç, Şavşat ve yusufelinden çekildiler.
Bu kez 30 Ekim 1918 de imzalanan Mondoros Mütarekesine dayanarak Artvin ve ilçeleri, 17 Aralık 1918 de İngilizler tarafından işgal edildi.
Ardanuç İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yaptığım 1952-1958 yıllarında Esnaftan merhum Osman Selçuk bu işgal hakkında, şu bilgileri vermişti.
İngiliz askerleri Ardanuça gelmişlerdi. Çok bakımlı atları vardı. Tarihi İskenderpaşa Camiini atlarına tavla yapmışlardı.
Güzelim caminin içinde At fışkısı diz boyuna kadar yükselmişti. Atların normal bakımında hergün Kişmiş (kuru üzüm) ve şeker yediriyorlardı.
Yakın köylerden topladıkları insanları Ardanuç merkezine getiriyorlar ve onlara eziyet ediyorlardı diyor Osman Selçuk.
Osman Ünsal
Sürecek......
Etiket : Artvinin, Kurtuluşu, Çete, Faaliyetleri,