Elde örülenler
Yün çorap:
Kışın yün çorap giyilirdi. Kızların çeyizine örülerek konur, damat tarafının yakınlarına dağıtılırdı. Eğrilmiş yün üç kat edilerek teşide bükülür. Bu iplikle çorap örülürdü. Kazak,hırka, süveter ve yelek de böyle örülürdü.
Şahsiye Önal, Sakarya Köyü
Demirden yapılanlar
Eskiden bu işlerle genellikle Ermeniler meşgul olur ve Türk çırak dahi almazlarmış. Buna rağmen az da olsa Ardanuçlulardan da bu illeri bilenler varmış. Ahmet Gün, bir Ermeni ustanın çırağı olarak demirciliği öğrenmiş. O da çıraklarına öğretmiş. Sakarya köyünden dedem Abdullah Çelik de ondan öğrenmiş. Onlarca usta yetiştirmiş.
Formalı/fırınlı soba:
Bu soba türü, 1970 yıllarda Trabzonlu ustalardan öğrenilmiştir. Busobalarda tepsiyle ekmek pişirilirmiş.
Maşa, eğiş, nacak, dehre, kazma, megel (çapanın küçüğü), bıçak yapılırdı.
Ağaçtan yapılanlar
Kızak:
Ot, sap, odun ve gübre taşımak için öküzler koşularak eskiden çok yaygın olarak kullanılırdı. Ayaklarına satıref veya sürütme denir.
Bunu yapmak için, gürgen, akçaağaç veya dışbudak gibi sert ağaçlar kullanılır. Ağaçlar 1,5 cm uzunluğunda, 15 cm eninde baltayla yontulur.Öne gelecek ucu yukarı doğru kavisli olur. Bir kızak için bundan iki adet yapılır. Bunlar kızağın ayağını teşkil eder. Sürütmenin arka taraftan 20cm ön taraftan 30 cm’lik mesafe bırakılarak ayak yeri çakılır. El demiriyle açılan boşluğa, her sürütmeye iki adet çakılır. 125 cm uzunluğunda 12cm eninde iki adet kopo yapılır. Koponun ayağa gelecek bölümü oyularak sürütme takılır. Beşadet çağ kesilir. Cağlar, 2 m uzunluğunda, 5 cm eninde olur. Uzunlamasına kopoların üzerine çakılır veya delip geçirilir. Böylece kızağın üst döşemesi tamamlanmış olur. Sürütmenin ön tarafı delinir. 1,5 cm uzunluğunda 2 adet kol sürütmede delinen yere çinolla bağlanır. 10 cm eninde 2 m uzunluğunda köknar veya kavak ağacından bonduruk yapılır. Bonduruğun uç kısımlarından 15 cm bırakılarak karşılıklı ikişer adetten dört adet delik açılır. Uzunluğu 50 cm olan dört adet çubuklar kesilir. Bunlara sami denir. Bondurukların deliklerine takılır. Samiler, keçi kılından yapılan ve sambağ (sami bağı) denilen iple karşılıklı bağlanır. Bonduruk öküzün boynuna takıldıktan sonra samiler boyunlarına gelir. İplerle bağlanır.
Hasan Önal, Sakarya Köyü
Araba:
Yük taşımak için kullanılır. Tekerlekleri 60 cm ebadında çam ağacından yuvarlak olarak yapılır. Ortası dört köşe delinir. İki tekerlek, mazi denilen 2 m uzunluğunda yuvarlak bir ağaçla birleşir. Tekerleğin yere değen sathına,yani dış kısmına şin denilen demir ısıtılarak takılır. 3 m uzunluğunda 2 tane kol yapılır. Mazinin kenarına tekerleklere yakın delinerek oturtulur. İki tane diş yapılarak arasına sokulur. Kolları birbirine bağlayan üç tane ağaç yapılır. Birisi en arka tarafa bağlantı olur. Diğeri mazinin üzerine destek olur. Öküzlerin ayağını tekerleklerin çiğnememesi için tahta çakılır. Bu tahtaya götlük denir. 4-5 tane çağ üçgen şeklinde olan arabaya döşenir. Bondurukla öküzler bağlanır.Mehmet Kaya (70), Bulanık Köyü; Hüseyin
Altınel (80), Geçitli Köyü.
kaynak:Ülkü Önal/ahiska.org.tr
Etiket : Ardanuçta, Sanatları, Yün, Çorap Formalı, Soba Kızak Arab,