Çinol, Çirçöl
Yaş fındık, kayın (huş) veya çinav (üvez) ağacının kök çubukları bükülerek halka şeklinde örülür. 15 cm çapında yuvarlak şekilde örülür. 5-6 tanesi bir birine takılır. Bununla hayvanlar bagaya (yemlik) bağlanır. Zincir yerine de kullanılır.
Yaşar Köksal, Aydın Köyü
Biceliyiz.com Editor Notu: En iyi çirçöl pelit, meşe ağacından bükülerek yapılır... Çirçöl uzunada hayvaları bağlamak için Kirkal kullanılır. Kirkal ise Kirkat ağacı veya kızılcık ağacından ısıtılarak bükülür."
Sepet :
Lek, fındık ve kızılcık ağaçlarının kök filizlerinden çubuklar kesilir. Genellikle güzün örülür. Büyük çubuklar kesilir. Sepetin büyüklüğüne, şekline göre yassı veya çember şeklinde yere çubuklar çakılır. Bunlara daden denir. Diğer çubuklar dadenlerin arasından bir sağ, bir sol şekilde geçecek şekilde örülür. Örme işlemi yarıya gelindiği zaman dadenlerin ucu sepetin altına gelecek şekilde eğilir. Örülmüş yerin içine sokulur. Fazla gelirse sökülür. Örmeye devam edilerek sepet biter. Ot ve saman taşımada kullanılır. Göle taraflarında satmak için meyve götürülürken atların sırtına vurulmak amacıyla da sepet örülürmüş. Daha büyük sepetler de örülürmüş, bunlara zar denirmiş. Bu tür sepetler, kızağın üzerine konularak tarlalara axbun (gübre) taşınırmış. Meyve toplarken kullanılan küçük sepetlere sakri denir. Poşaların ağaçtan ördükleri el sepetine harkelet denir. Kol sepetide yaparlar. Hasan Önal, Sakarya Köyü
Bedevra :
Ahşap çatı örtüsüdür. Eskiden kiremit ve sac yerine kullanılırdı. Köknar ve soç ağaçlarının uzun ve kalınlarının biçilmesiyle elde edilirdi. Budakları dışarıda olur. Ağaçlar el hızarıyla kesilirdi. Kabuğu soyulurdu. Kuruyunca çatılara örtülürdü.
Sulbiye Önal, Sakarya Köyü
Biceliyiz.com Editor Notu: "Bedevra biçilmez Açılır" Genelde SOÇ ağacından açılır. Ağaç kesilmeden önce bedevra olup olmayacağını anlamak için balta ile çeşnisine bakılarak anlaşılır. Bedavra boyu tahminen 100-120cm uzunluğundadır. Kesilen ağaç 10 - 15cm genişliğinde kalaslar haline getirilir. "Bu işleme yarma denir ve balta ile yapılır." Kalas haline gelen soç ağacının bir ucu sıkıştırılarak diğer uzundan Beçi denen aletle açılırarak gölgede kurumaya bırakılır, çatılara örtülen bedevra en geç iki yılda bir aktarılır, yani ters yüz edilerek suyu içeri vermemesi sağlanır.
Ardanuç ve çevresinde ağaçtan yapılan daha birçok şey var: Kürün (yalak), karasaban,pulluk, kotan, tapan, gem (döven); peşhun (,yer sofrası), tepür (çok amaçlı kullanılan büyük ağaç tepsi), tırmık, yaba, dirgen, çalı süpürgesi… Ardanuç yöresinde ayrıca Poşaların yapıp sattığı aletler de var: Koloppa (kolop), külek,yağ kabı, elek, kalbur, taşgözel (İri gözlü tahıl kalburu).
Topraktan yapılanlar
Pileki :
Eskiden ekmek pilekide pişirilirdi.Bazı köylerde fırın ve tandır da kullanılırdı. Pileki, tıka denilen kırmızı topraktan yapılır. Bu toprak elenir, su verilip ayakla veya tokaçla yoğrulur, iyice hâsıl edilerek derin tepsiler şekline getirilip, altına kül serilerek gölgede kurumaya bırakılır. İç tarafları yüz yüze gelecek şekilde dik dayanır, arasına odun dizilerek yakılır. Pilekiler bu ateşle kızdırılır, biri yere indirilir. Onun içine ekmek, kete, katmer veya cadi konur. Diğeri kapak gibi onun üstüne konur. Üzerine de yanan odunun koru dökülür. Böylece pişmeye bırakılır. Bu şekilde fırın yemekleri de pişirilebilir.
kaynak:Ülkü Önal/ahiska.org.tr
Etiket : Ardanuç, Sanatları, Çinol Çirçöl Se,