MUHACERET YILLARINDA KÖYLERİN VE HALKIN DURUMU...5
EŞKIYALI YILLAR...
O yılların gündeminde olan önemli konulardan biri de eşkıya ve eşkıyalık konusuydu.
Üçırmak bölgesiyle Ardanuç-Artvin yolu, çok ıssız ve tenha olan Gobihosa ormanından geçiyordu.
O yıllarda devlet otoritesi olmadığı için asayiş diye birşeyden söz etmek mümkün değildi. Bu yüzden memlekette eşkıya türemiş ve milletin başbelası olmuştu. Eşkıya ormanda saklanıyor, yoldan geçmekte olan insanların önünü keserek para, eşya nesi varsa alıyor, hatta elbiselerini bile soyarak yolcuyu don-gömlek bırakıyorlardı. Bu durum öyle bir hal almıştı ki, en mühim işleri nedeniyle bile bu yoldan geçmez olmuştu.
O gün için Gobihosa yolu tek yoldu ve herkes hem Şavşat hem de üçırmak bölgesi köyleri bu yoldan geçmek mecburiyetindeydiler. Babam, bu ormanda sık sık yapılan soygun haberlerini duydukça eve gelir, ''bugün Gobihosada soygun olmuş, eşkıya yolcuları soyarak don-gömlek bırakmış'' diye anlatırdı. Bu haberleri korku içinde dinlerdim.
Soygun işi haftada birkaç defa mutlaka oluyordu. İnsanlar işleri icabı hergün gidip geliyor, ormanda pusu kuran eşkıya kime rastlarsa onun canını yakıyordu. Bir defasında babam elbiselik kumaş vs. almak için Artvine gitmek üzere yola çıkmıştı. kısa bir süre sonra eve dönmüş ve dün Gobihosada eşkıya görülmüş, onun için gidemedim geri döndüm demişti.
Memlekette devlet idaresi yoktu. Devlet yoktu ki idaresi olsun. Ocak 1918 de Ruslar çekilince idareye önce 17.12 1918- 7.4.1920 arasında İngilizler, sonra da 23.Şubat 1923 tarihine kadar da Gürcüler el koymuştu. Bunları hiç biri devlet mekanizmalarını, dolayısıyla da otoriteyi kuramadıkları için memleket kendi haline terkedilmiş bir durumda kalmıştı.
Artvin ve çevresinin insanı halim-selim, terbiyeli ve saygılı bir insan topluluğudur.
Devlet otoritesinin yok olduğu dönemde köylerde kendi yönetimini kurmuş, halkın idari düzeninde en ufak bir aksama olmamış, nizam ve disiplin anlayışı içinde birarada kardeşçe yaşamlarını devam ettirmişlerdir.
Elbette ki bu insanlardan eşkıya çıkamazdı, çıkmadı da. Gobihasa ormanlarında, Artvin yollarında zaman zaman soygunlar görülmekte idi ve bu olaylar bu zamana kadar görülmemiş hareketlerdi. Soygun yapanlar bu bölgenin insanı değildi ve onları hiçbir zaman tanıyan veya bilen çıkmamıştı. Halk hep eşkıyanın köyleri basacağı kabusu içinde yaşadı ama onlar hiçbir zaman buna cesaret edemediler. Çünkü bunu düşmana karşı çete teşkilarları ile direnenlerin azminden ve halkın birarada yaşama bilincine varmış olmanın verdiği kudretten korktukları için yapamamışlardı.
Eşkıya hareketleri, Artvinin kurtuluşuna, Türk askerinin 23.Şubat.1921 de Artvine girişine, devlet nizam ve otoritesinin teessüsüne kadar devam etmişti. Yeni kurulan Türk devletinin idari düzen ve otoritesi bu meyanda asayiş maksadıyla Gobihosa ormanlarında tesis olunan ''Üç Irmaklar Jandarma Karakolu'' sayesinde eşkıyalık hadiseleri son bulmuş, asayiş ve güven sağlanmış yöre halkı huzura kavuşmuştu.
Osman Ünsal
Sürecek........
Etiket : Muhaceret, Yıllarında, Köylerin, Halkın, Durumu,